Lỡ bước sang ngang: Thơ – Nguyễn Bính

Sách được đặt tại: Thư viện trung học

Tác giả: Nguyễn Bính

Nhà XB: Văn học

Năm XB: 2015.

Bài thơ “Lỡ bước sáng ngang” được đăng lần đầu trên Tiểu thuyết thứ năm năm 1939, sau đó được in trong tập thơ đầu của Nguyễn Bính, cùng tựa Lỡ Bước Sang Ngang, năm 1940. Sau khi đăng báo, bài thơ được mọi người thuộc đủ tầng lớp, từ bình dân đến trí thức say mê và Nguyễn Bính nổi danh khắp nơi. Vì vậy sau đó tập thơ Lỡ bước sang ngang ra đời đã được đón nhận rộng rãi.

Bài thơ Lỡ bước sang ngang là lời tâm sự của một cô gái vì hoàn cảnh phải đi lấy chồng, bỏ lại mối tình đầu. Qua đó nói lên vấn đề lễ giáo phong kiến đã đè nặng lên thân phận những người phụ nữ trong xã hội xưa. Suốt cả đêm dài lịch sử, người phụ nữ Việt Nam luôn luôn khát khao được giải phóng khỏi tình trạng đó. Nguyễn Bính đã thay mặt hàng triệu tâm hồn người phụ nữ để phát biểu với toàn thể cộng đồng vấn đề bức xúc ấy.

” Em là con gái trong khung cửi,

Dệt lụa quanh năm với mẹ già.

Lòng trẻ còn như cây lụa trắng,

Mẹ già chưa bán chợ làng xa.

Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay,

Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy.

Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ,

Mẹ bảo: Thôn Đoài hát tối nay.”

Lễ giáo phong kiến đã đè nặng lên thân phận họ, đè nặng lên những kiếp người. Cả một khoảng thời gian dài, người phụ nữ Việt Nam luôn luôn khát khao được giải phóng khỏi tình trạng đó.

Bài thơ Lỡ bước sang ngang của Nguyễn Bính là một bài thơ dài nhưng lại không thừa một chữ nào cả. Đọc ta cảm giác xúc động không nói nên lời về một thế hệ phụ nữ xưa. Và mỗi câu thơ lại như chạm vào trái tim và dấy lên biết bao cảm xúc xốn xang khó tả thành lời.

Đôi nét về tác giả

Nguyễn Bính (tên thật là Nguyễn Trọng Bính) sinh tại tỉnh Nam Định. Năm 19 tuổi (1937), ông trình làng bài thơ đầu tiên trên thi đàn và vào cùng năm, tập thơ “Tâm hồn tôi” của ông đạt giải Khuyến khích của Tự lực Văn đoàn, giúp ông sớm nổi danh.

Ba năm sau, năm 1940, Nguyễn Bính cho xuất bản tập thơ “Lỡ bước sang ngang” nổi tiếng. Năm 1941, ông đoạt giải Nhất cuộc thi truyện ngắn của báo Thanh niên Đông Pháp (truyện “Không đất cắm dùi”) và giải Nhất Nam xuyên với truyện thơ “Tỳ bà truyện” gồm 1.550 câu.

Ngoài dòng thơ lãng mạn với những bài thơ nổi tiếng như: Những bóng người trên sân ga, Lỡ bước sang ngang, Cô lái đò, Chân quê…, Nguyễn Bính còn có nhiều bài thơ phản ánh cuộc sống kháng chiến của nhân dân ta. Trong số này, bài thơ Tiểu đoàn 307 đã được nhạc sĩ Nguyễn Hữu Trí phổ nhạc và bài hát phổ biến rộng rãi.

Với gần 50 năm tuổi đời, trên 30 năm sáng tác, Nguyễn Bính đã để lại sự nghiệp thi ca khá đồ sộ với 14 tập thơ, 8 truyện thơ, 5 kịch bản sân khấu, 4 tập truyện ngắn và tiểu thuyết…

Nguyễn Bính mất năm 1966.

Năm 2000, nhà thơ được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.