Chân trời cũ: Tập truyện ngắn – Hồ Dzếnh

Sách được đặt tại: Thư viện trung học

Tác giả: Hồ Dzếnh

Nhà XB: Kim Đồng

Năm XB: 2006.

Hồ Dzếnh là nhà thơ, nhà văn quê xã Quảng Trường, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa. Ông mang trong mình hai dòng máu với bố là người Trung còn mẹ là người Việt.

Ngoài sáng tác thơ văn, Hồ Dzếnh còn dạy học, viết báo. Ông là thành viên hội Nhà văn Việt Nam ngay từ những ngày đầu thành lập.

Nhận xét về Hồ Dzếnh, Nhà xuất bản Văn Học nhận định “Tác phẩm của Hồ Dzếnh không nhiều, lại không tập trung ở một tờ báo hay đặc san nào. Với bản chất trầm lắng, ông luôn luôn khiêm tốn tự cho mình là người mới bắt đầu bước vào nghề viết. Tuy nhiên, với hai tập văn thơ Chân trời cũ và Quê ngoại, Hồ Dzếnh được biết đến như một nhà thơ có chân tài.”

Chân Trời Cũ vừa giống một cuốn hồi ký, lại vừa giống tự truyện kể lại những biến cố, thăng trầm trong tuổi thơ của nhà văn Hồ Dzếnh. Xuyên suốt tác phẩm, ta thấy được ba mạch nguồn cảm xúc nuôi dưỡng con chữ trong những truyện ngắn của ông: gia đình, quê hương, cuộc đời.

Hình ảnh người mẹ là biểu tượng thầm lặng, cũng là cảm hứng chủ đạo trong những trang viết của Hồ Dzếnh. Viết về mẹ, ông nhẹ nhàng kể lại người con gái lái đò yên lặng trên sông. Bố mẹ ông quen nhau cũng từ chuyến đò ấy. Vốn là người Trung Hoa sang đất Nam lập nghiệp từ hai bàn tay trắng, bố ông chịu khó, lam lũ, tự lập bằng cách tự học để xây dựng cơ đồ. Bố ông rất thạo, nhà Hồ Dzếnh từng có lúc vào hàng phú quý nhưng biến cố cuộc đời xảy đến khiến bố ông qua đời khi ông mới được 9 tuổi. Mình mẹ gồng gánh gia đình, nuôi ba đứa con trai, lại bị vợ lẽ của bố chiếm hết nhà cửa nên túng bấn càng thêm túng bấn.

Chính cái nghèo, cái lề thói đã làm người phụ nữ đôi khi trở nên cay nghiệt với cuộc đời. Người mẹ trong truyện ngắn Chân Trời Cũ của Hồ Dzếnh hiện lên rất thật. Bà chính là điển hình của những người phụ nữ “làm nên đất nước” như Thạch Lam từng nhận xét.

Lo từng đồng bạc cho các con ăn học, chạy ra tận bến tàu để trao tay con đôi dép, khi về già chỉ có một mình ngóng con,.. Đó là một bà mẹ trong muôn vàn bà mẹ, một tình thương trong hàng triệu tình thương.

Nhà thơ Hoài Anh viết về Hồ Dzếnh: “Phần đóng góp quan trọng nhất cho văn học Việt Nam của anh lại là tập Chân trời cũ, thể hiện nếp sinh hoạt, tính cách, tình cảm, tâm lý của bà con gốc Hoa trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Hồ Dzếnh chỉ kể chuyện về người cha mình, các anh, chị, em mình, con ngựa của cha mình… mà làm cho người đọc Việt Nam rung động tận đáy lòng.”