Ba lần và một lần – Chu Lai

Sách được đặt tại: Thư viện trung học

Tác giả: Chu Lai

Nhà XB: Lao động

Năm XB: 2009.

Nhắc đến nhà văn Chu Lai chúng ta sẽ nhớ ngay đến một nhà văn thủy chung với đề tài chiến tranh và người lính. Suốt một đời ông luôn trăn trở kiếm tìm lại những mảnh dư tàn của thời chiến đã qua trong những tác phẩm của mình. Nhưng dù viết về thời chiến hay thời bình, trong các tác phẩm của Chu Lai luôn ẩn hiện dáng hình của quá khứ, những tháng ngày oanh liệt mà dân tộc đã đi qua.

Xuyên suốt câu chuyện là cuộc đời nhân vật Sáu Nguyện, bắt đầu từ một đại úy quân báo xuất quỷ nhập thần của những năm 70 cho đến một phạm nhân nhàu nát, già nua, bất cần và lạnh lẽo hơn 20 năm sau chiến tranh. Cuộc đời của ông chỉ xoay quanh những ngã rẽ bất ngờ của 3 lần tha thứ, giúp đỡ và 1 lần không thể tha thứ, xoay quanh những nỗi niềm thời hậu chiến của những người lính ngày xưa, xoay quanh sự phản trắc của một người đồng đội thân thiết nhất và nỗi ám ảnh khôn nguôi về một người đàn bà bội bạc.

Lần tha thứ đầu tiên, ông tha thứ cho chính người đồng chí thân thiết nhưng phản bội.

Lần tha thứ thứ hai, ông tha thứ cho người đã suýt hại chết mình. Sau đó, chính người này đã giúp ông khỏi chết đói vật vờ khi ngơ ngác bước ra từ thời chiến và chóng mặt với sự tráo trở và thối nát của thương trường Việt Nam những năm cuối 80.

Lần thứ ba, ông cứu sống một người phụ nữ có chồng đi cải tạo và rồi cũng chính người này đã để lại cho ông một gia sản khổng lồ.

Và lần không tha thứ duy nhất, vẫn là kẻ phản trắc mà ông đã tha cho hơn 20 năm trước, một phút nhu nhược, không hoàn thành chủ đích, ông dính vào vòng tù tội và rồi chết tức tưởi khi mọi thứ đều vẫn đang bung bét.

Một câu chuyện buồn, rất buồn, mất mát và ai oán. Giọng văn của Chu Lai, vẫn không hề cay nghiệt nhưng chua chát quá đỗi. Khi cuộc đời trở nên quá nhầu nhĩ, người ta sẽ chỉ còn chua chát chứ không đủ sức để cay nghiệt. Qua giọng văn từng trải của mình, Chu Lai miêu tả tâm trạng của từng nhân vật trong những hoàn cảnh ngược ngạo như rút gan rút ruột mình phơi bày lên trang giấy khiến người đọc nhiều lúc cũng cảm thấy tức thở với khối tâm trạng nặng nề và u uất của Sáu Nguyện.